Самарқандта ТМД Парламентаралық Ассамблеясының 54-ші сессиясы өтеді
27 және 28 қазанда Өзбекстанның Самарқанд қаласында Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) Парламентаралық Ассамблеясының 54-ші сессиясы өтеді.
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы Кеңес Одағы ыдырап, осы елге кіретін 15 республика тәуелсіздік алғаннан кейін құрылған алғашқы ұйымдардың бірі. 1991 жылы 21 желтоқсанда Қазақстанның Алматы қаласында бұрынғы Шығыс блокқа кіретін 12 елдің, оның ішінде Ресей, Әзірбайжан, Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан, Украина және Грузия басшылары ТМД құру туралы декларацияға қол қойды. Бірақ бір кездері Кеңес Одағының құрамында болған Трансбалтық елдерінің, яғни Литва, Латвия және Эстонияның басшылары қауымдастыққа қосылудан бас тартты. Біраз уақыттан кейін Грузия мен Украинаның ұлттық ассамблеялары да Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығынан шығу мәселесін күн тәртібіне қойды. ТМД-ның ең маңызды мақұлдауларының бірі осы қауымдастыққа мүше мемлекеттердің Кеңес Одағының әлемнің басқа елдерімен келісімдеріне адалдығы болды. Бұл тармақты Каспий жағалауындағы Кеңес Одағын алмастырған төрт мемлекет - Ресей, Қазақстан, Әзірбайжан және Түркіменстан ешқашан орындамаған. Шын мәнінде, ТМД мүше елдердің мүдделерін қамтамасыз етпеген әлемнің басқа елдерімен жасалған бұрынғы келісімдердің барлығын жаңадан құрылған мүшелер елемеді. Осы себепті бұл аймақтық ұйымды ыдырату мәселесі басынан сарапшылық топтарда көтеріліп, осы қауымдастыққа мүше әртүрлі үкіметтердің күн тәртібіне қойылды.Дегенмен, мүшелердің қауымдастықтан шығуы осы қауымдастыққа мүше мемлекеттер мен халықтарға зиянын тигізеді. Алайда Ресейдің екі оппозициялық мүшесінің, соның ішінде Грузия мен Украинаның кооперативтік қоғамнан шығуы бұл қоғамның даму үдерісіне кедергі жасай алмады. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі отыз жылдан аз уақыт ішінде ТМД-ға мүше елдердің 53 парламентаралық басқосудың өткізілуі оның мүшелерінің бір-біріне және Ресейге тәуелділігінің өте жоғары екенін көрсетті. Осы себепті былай деуге болады: Тбилиси мен Киевті ТМД мүшелігінен шығарған сол кездегі Грузия мен Украина басшылары екі ел халқының алдына әу бастан қате және біркелкі емес жолды қойды. Грузия мен Украинаның Батыспен жақындасуы және Ресейден алшақтауы бұл екі елдің үкіметтері мен халықтарын өте қиын жағдайға қалдырды. Өйткені Батыс үкіметтері Тбилиси мен Киевтен өз мүмкіндіктерін шектейтін күтеді. Мәселен, 2008 жылдың тамызындағы Грузия мен Ресей арасындағы қақтығыс пен АҚШ-тың түрткісімен өткен жылдың ақпан айында басталған Украина мен Ресей арасындағы қазіргі қақтығыс екі елге де тиімді емес. Керісінше, инфрақұрылымның бұзылуына және бұл елдердің ыдырауына әкелді.
