Иран мен Ресей ынтымақтастығының әлемдік экономикаға ықпалының маңыздылығы
Иранның Ресейдегі елшісі Теһран мен Мәскеудің екі ел арасындағы экономикалық қарым-қатынастарды кеңейтудегі байыпты көзқарасын қарастырды.
Иранның Ресейдегі елшісі Казем Джалали өткен жылы (2023) екі ел арасындағы Экономикалық және коммерциялық ынтымақтастық жөніндегі 17-ші тұрақты комиссияның мамандандырылған комитеттерінің 26 және 27 ақпандағы отырысымен бір мезгілде Иранның Ресейге экспортының өсімін жариялады. Ол: "Теһран-Мәскеудің валюталық және банк саласындағы күш-жігері ұлттық валюталарға негізделген айырбас көлемін арттыруға бағытталған және бұл мәселе екі елдің байыпты көзқарасы болып табылады. Екі ел арасындағы валюталық және банктік ынтымақтастық кеңейіп келеді және келісімдердің жүзеге асуымен көптеген валюталық және банктік кедергілер жойылады",- деді.
Соңғы жылдары тәуелсіз елдер экономикалық, саяси және мәдени ынтымақтастықты кеңейту үшін түрлі шараларды қолға алды.
Экономикалық мүмкіндіктерді пайдалану, бірлескен кәсіпорындар құру және банкаралық алмасуды арттыру Иран мен Ресейдің соңғы жылдардағы АҚШ пен Ақ үйдің одақтастары саналатын Еуропа елдерінің біржақты санкцияларына қарсы тұру мақсатында жүзеге асырған ауқымды әрекеттерінің бір бөлігі болды.
Америка мен Еуропа елдері Дүниежүзілік банк, Халықаралық валюта қоры (ХВҚ) және Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ) сияқты экономикалық ұйымдардағы ықпалын асыра пайдалана отырып, көбірек шектеулер жасап, тәуелсіз елдердің экономикалық қызметін бұзуға ұмтылады.
Тәуелсіз елдер де АҚШ пен Батысқа тәуелсіз саяси-экономикалық ұйымдар құру арқылы сауда-экономикалық алмасуды кеңейту арқылы өздерінің тәуелсіздігі мен өзін-өзі қамтамасыз етуіне кепілдік беруге тырысады. Экономикасы дамып келе жатқан елдер ретінде белгілі Бразилия, Ресей, Оңтүстік Африка, Қытай және Үндістанның бес елінен тұратын БРИКС тобының құрылуы АҚШ пен Батыстың біржақтылығына қарсы тұрудың бір түрі болып табылады. Бұл елдер Батыстың қажеттілігінсіз, ішкі ынтымақтастықпен ілгерілеу мен дамуды жалғастыруы керек.
Иран Ислам Республикасы да БРИКС-ке мүше болу қадамдарын бастады.
Иран мен Ресей екі тәуелсіз ел ретінде экономикалық ынтымақтастық пен сауда және валюта айырбастарын арттыру арқылы Американың араласуы мен санкцияларының әсеріне қарсы тұруға тырысуда. Ұлттық валюталарды пайдалану және екі ел арасында кең банк желісін қалыптастыру Теһран мен Мәскеудің соңғы жылдары көбірек жақындасу үшін қабылдаған шараларының бірі болып табылады.
АҚШ-тың біржақты саясатын және долларды басқа елдерге қысым жасаудың экономикалық құралы ретінде пайдалануын ескере отырып, бұл валютаны коммерциялық биржалардан алып тастау және екі елдің ұлттық валюталарын (риал және рубль) пайдалану және оларға сүйену екі ел байыпты түрде ұстанатын Иран мен Ресейдің экономикалық стратегиясы.
Иран мен Ресейдің ынтымақтастығы мен мүмкіндіктері тек екі елдің коммерциялық алмасуымен шектеліп қалмайды, сонымен қатар Теһран мен Мәскеу де жаһандық қуат нарығында ықпалды рөл атқарады. Әлемнің мұнай мен газға деген сұранысының артып келе жатқанын ескере отырып, екі елдің өзара үйлесуі мұнай мен газ бағасының әділ сатылуына және осы нарықтағы тұрақтылықты сақтауға кең әрі үздіксіз әсер етуі мүмкін.
