АҚШ пен оның одақтастарының 23 миллион ауғанға әкелген азабы
ParsToday - БҰҰ-ның Ауғанстандағы арнайы өкілі Ауғанстан халқының 50 пайыздан астамы гуманитарлық көмекке мұқтаж екенін мәлімдеді.
БҰҰ-ның Ауғанстандағы арнайы өкілі, БҰҰ-ның Ауғанстанға көмек көрсету миссиясының (UNAMA) басшысы Роза Отынбаева БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің Ауғанстан мәселесі бойынша отырысында: «2025 жылы Ауғанстан халқының 50 пайыздан астамы, яғни 23 миллионға жуық адам гуманитарлық көмекке мұқтаж», - деді. ParsToday агенттігінің хабарлауынша, Отунбаева: «Ауғандықтар ондаған жылдар бойы жалғасқан соғыс, терең кедейлік, климаттың өзгеруі салдарынан болған күйзеліс, халық санының жоғары өсуі және әсіресе әйелдер мен қыздарды қорғау қаупінің артуы салдарынан болған ауыр гуманитарлық дағдарыспен бетпе-бет келуде», - деп қосты.
Ол: «Көмек көрсетуді қаржыландырудың қысқаруы қазіргі уақытта ауған халқына айтарлықтай әсер етуде және бұл әсерлер жалғасады», - деді.
БҰҰ шенеунігі: «Соңғы айда Ауғанстанда 200-ден астам денсаулық сақтау мекемесі жабылып, шамамен 1,8 миллион адам зардап шекті» деді.
Отунбаева: «Ауғанстанның халықаралық жүйеге интеграциялануын қалайтынын немесе қосылмайтынын, егер солай болса, қажетті қадамдарды жасауға дайын ба екенін анықтау қазіргі уақытша Ауғанстан билігінің міндеті» деп қосты.
Америка мен оның НАТО одақтастары 2001 жылы 7 қазанда лаңкестікпен күресу және қауіпсіздік пен тұрақтылық орнату сылтауымен Ауғанстанға басып кірді, олар 20 жылдық оккупациядан кейін 2021 жылдың 15 тамызында елден шығып, Ауғанстанды терроризмге, қауіпсіздікке, кедейшілікке және т.б. қалдырды.
2021 жылдың мамыр айында АҚШ-тағы Браун университеті АҚШ-тың Ауғанстандағы 20 жылдық соғысы туралы есебін жариялап, былай деп жазды: «Бұл соғыста 241 000 ауған қаза тапты. Әрине, бұл статистикаға аурудан қайтыс болғандар, азық-түлікке, суға, инфрақұрылымға қол жетімділіктің жоқтығы немесе АҚШ-тың Ауғанстанға басып кіруінің басқа жанама салдары кірмейді».
Иммиграция мен қоныс аудару АҚШ пен оның НАТО-дағы одақтастарының Ауғанстан халқына қалдырған басқа да мұрасы болды. Қазіргі уақытта Иран мен Пәкістан сияқты көрші елдерде және әлемнің басқа елдерінде 8 миллионнан астам ауған босқыны бар. Ауғанстан әлемдегі босқындардың ең көп санына ие. Біріккен Ұлттар Ұйымының Босқындар істері жөніндегі Жоғарғы комиссарында тіркелген ауғандық босқындардың жалпы саны 27 миллионға жетті.
Сондай-ақ, Save the Children ұйымының есебіне сәйкес, 20 миллион ауған баласы соғыстан қалған жарылғыш заттардан өліп қалу немесе мүгедек болу қорқынышымен күн сайын оянады. Олардың 3,8 миллионы гуманитарлық көмекті қажет етеді, ал 600 мыңы өткір тамақ жетіспеушілігінен зардап шегуде.
Кейбір статистикалық мәліметтер де соғысқа дейін ауғандықтардың 62 пайызының азық-түлікпен қамтамасыз етілмегендігін, ал соғыстан кейін бұл көрсеткіштің 92 пайызға жеткенін көрсетеді. Сонымен қатар, Ауғанстанда соғыс басталғанға дейін 80 пайыздық кедейлік деңгейі байқалса, 20 жылдық соғыстан кейін бұл көрсеткіш 97 пайызға дейін өсті.
