Өткен бағдарламада Дамаванд ауданымен қысқаша таныстырып өтіп, археологиялық ескерткіштердің тарихи көнелігі тұрғысынан адамдардың бұл аймақта 14 мың жыл бұрын өмір сүргенін айттық. Кейбір тарихшылар Дамавандты Иранның алғашқы қалаларының бірі санайды.

Теһран облысы мен оның тарихи және табиғи тартымдылықтарымен таныстыруды жалғастыра келіп, бүгінгі бағдарламаны Дамаванд ауданымен таныстыруға арнаймыз. Бұл жап-жасыл ауданға «Дамаванд» деген мифологиялық атау берілген. Бағзы замандарда Дамаванд ауданының Иранның үш маңызды ауданы – Рей, Қумес және Табарестанның тоғысқан жерінде орналасуы оның маңыздылығының бір себебі болды. Бұл аймақ бүгінде Теһран, Семнан мен Мазандеран облыстарын алып жатыр.

Варамин ауданы мен оның айналасындағы аудандар тарихи көнелігіне байланысты құнды тарихи ескерткіштерге ие. Бұлар археологиялық зерттеулер тұрғысынан өте маңызды. Бүгінгі бағдарламада осы аймақтың тарихи ескерткіштерімен таныстырамыз.

Теһран облысының әртүрлі аудандарымен таныстыруды жалғастырп, бүгінгі бағдарламаны Теһранның оңтүстік-шығысынан 40 шақырым жерде Иранның орталық шөлінің солтүстік-батысына жақын маңда орналасқан Варамин ауданымен таныстыруға арнаймыз.

Эльбрус таулы сілемінің бойындағы маңғаз таулардың бөктерінде көне тарихы мен мәңгілік жәдігерлері бар жер орналасқан. Бұл жерде көздің жауын алатын жап жасыл төбелер, рухты көтеретін бұлақтар, қиялға ерік беретін алқаптар мен түрлі түсті лала гүлдерінің таңғажайып сұлулығына ие далалар бар. Осындай жер адамдарды таң қалдырмай қоймайды.

Соңғы жылдары хазірет Абдулазимнің (ғ.) кесенесін шамамен 120000 шаршы метр ауданда дамыту жоспары 16 гектардан астам үлкен діни-мәдени және әл-ауқат жобасы қалыбында орындала басталып, оның басым бөлігі аяқталды. Бүгінгі бағдарламада осы кешеннің әртүрлі бөліктерін таныстыруды жөн көріп отырмыз.

Өткен бағдарламада исламға дейінгі және ислам дәуіріндегі Рей қаласының тарихымен таныстырдық. Бұл аймақта көптеген құнды тарихи ескерткіштер бар. Алайда бәрінен бұрын хазірет Абдулазимнің (ғ.) кесенесі және екі имамзада – хазірет Тахер мен хазірет Хамзаның мазарларының орналасуы бұл қаланың маңыздылығын одан ары арттырды. Осы діни орындардың болуына байланысты Рей қаласы жылына әлемнің түкпір-түкпірінен мыңдаған зияратшы мен Ислам пайғамбарының әулетін сүюшілерді қабылдайды.

Ислам дінін қабылдағаннан кейін Рей қаласы дами түсіп, «Умм ул-Белад» және «Шейх ул-Белад» деген атауларға ие болды. Рей Иранда Буйе әулеті басқарып тұрған кезде солардың саяси-мәдени орталығы болды. Бұл жағдай қалада ғылым мен әдебиеттің дамуына себеп болды. Бұл қала көптеген ғалымдар, әдебиетшілер мен ақындарды тәрбиеледі. Бүгінгі бағдарламада Рейдің ислам діні келгеннен кейінгі тарихымен қысқаша таныстырып өтеміз.

Бүгінгі бағдарламаны Рей ауданын таныстыруға арнаймыз. Бұл ауданның тарихы тереңде жатыр. Ол аумалы-төкпелі замандарды бастан өткерген. Археологиялық зерттеу жұмыстары көрсеткендей, ежелгі Рей қаласы 8 мың жылдан астам тарихымен әлемнің танылған ең үлкен өркениет орталықтарының бірі болып табылады.

Өткен бірнеше бағдарлама барысында сіздерге Теһран облысының ең маңызды көрнекті жерлерін таныстырдық. Бүгінгі бағдарламада Теһранның халық ең көп қатынайтын зиярат орындарының бірін таныстырамыз. Бұл жерге әлемнің маңызды саяси тұлғаларынан бастап Иранның ең алыс ауылдарындағы қарапайым адамдар келеді. Бұл жерде жетекшілігі және биік ойларымен соңғы ғасырда ислам әлеміне ұлы өзгерістер енгізіп, әлемнің саяси теңгерімін бұзған адам жерленген.