Бұрынғы замандарда Иранның кең байтақ жерінде, әсіресе шөлді аймақтары, биік таулары мен нулы ормандарында жол бойына салынған белгілерсіз сапар шегу өте қиын болған. Сондықтан да ирандықтар жолаушылар мен керуендерге бағыт-бағдар беру үшін негізгі өткелдердің басына белгілі бір құрылыстар салған. Бұл құрылыстар бүгінде «мұнара, баған» деген атпен танымал. Олар әдетте ежелгі жолдың маңындағы төбе немесе таудың ұшар басына салынып отырған.

Керуен сарай – керуендердің орналасуына арналған ғимарат. Ондағы ауланың жобасы қарапайым. Оның кіреберіс есігі әдетте үлкен әрі ешқандай өрнексіз, қарапайым болып келеді. Керуен сарайда дөңестеніп келген бір аркасы бар бір далан бар. Ол кіреберіс есік пен ішкі ауланың арасында орналасқан.

Ежелгі замандардан-ақ адамдар өздерінің жолға шыққанда қажет ететін баспанасына ерекше назар аударып отырған. Бүгін де Иранда баяғы замандардан қалған жол бойындағы аялдамалар мен демалып-тынығатын орындардың қалдықтарын көруге болады. Олардың көбісін архитектуралық тәсіл тұрғысынан теңдессіз өнер туындысы деп атауға болады.

Адамдар арасындағы байланыс, ауылдар мен қалалар арасындағы барыс-келіс ежелден-ақ адам баласының көңіл аударған маңызды мәселелерінің бірі болған. Сондықтан да олар әртүрлі елдермен байланыстыратын жол, көпір, сондай-ақ жолаушыларға жайлы орындар салуға тырысқан.

Мешіт – ислам мәдениеті мен өркениетіндегі ең маңызды құрылыс. Өткен 14 ғасырда мешіттің құрылысына өнер және рухани қабілеттер мен дарындылықтар, сондай-ақ өнеркәсіптік іскерлік қолданылды.

Әртүрлі тарихи кезеңдерден қалған тұрғын үйлер, ғибадатханалар, әкімшілік ғимараттар, алаңдар, көпірлерде көрініс тапқан сәулет өнері тамашалаушыларды ата-бабалардың талғамы, ынтасы және дүниетанымымен таныстырады. Діни ғимараттар тарихта болған өнер иелерінің наным-сенімі мен ынта-жігерін көрсетеді.

Мешіттердің сыртқы келбетіндегі өзгешеліктер олардың басқа ғимараттардан ерекшеленуіне себеп болды. Баған, арка, күмбез, үшбұрышты үш жақтау сынды элементтер Ислам сәулет өнерін құраса да, бұл өнердің, әсіресе мешіт құрылысындағы ең көрнекті элементі күмбез болып табылатындығы анық.

Ислам сәулет өнері тарихындағы көңіл аударуға тұрарлық тақырыптардың бірі – мешіттер мен олардың архитектуралық стилі. Мешіттер мен олардың қызықты құрылысы өз заманының айқын көрінісі болып табылады. Бұл арқылы мұсылман халықтары арасындағы эстетикалық талғамды бағамдауға болады. Мешіттердің құрылысы қоғамдағы діни мәдениеттің әсерімен салынады.

Ислам елдерінде мешіт салуда әртүрлі стильдер, тәсілдер, құрылыс материалдары пайдаланылса да, аула салу мешіттердің құрылысындағы ортақ элементтердің бірі болып саналады. Орталық аула салу Исламға дейінігі кезеңде де қолданылса да, Исламның көзқарасына байланысты жаңа мәнге ие болды.

Қоғамдық орындардағы кіреберіс кеңістік ғимараттың ішкі бөлігін сыртқы кеңістікпен үйлестіре байланыстырады. Бұл жағдай сәулетшілердің өз жобаларында кіреберіске ерекше көңіл аударуына себеп болды, өйткені кіреберіс кеңістік бір ғимараттың негізгі ерекшелігін көрсетеді.