Әғраф сүресі, 243-ші бөлім, 141-142 аяттар

"Әғраф" сүресінің 141-ші аяты:

وَإِذْ أَنْجَیْنَاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ یُقَتِّلُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ وَفِی ذَلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ ﴿١٤١﴾

"Өз кезінде сендерді Перғауын қауымынан құтқардық, олар сендерге қатты азап тартқызушы еді, ұлдарыңды қырып, әйелдеріңді (қорлап істетуге) алып қалушы еді, міне осыларда сендерге Раббыларың тарапынан зор сынақ бар. (141)"

Өткен бағдарламада Исраил қауымы Ніл өзенінен өтіп шығып, Перғауынның үстемдігінен құтылған соң, пұтқа табынушы бір қауымды көре сала хазірет Мұсадан (ғ) солардікіне ұқсас пұттар жасап беруін сұрағанын айтқанбыз. Осы аят оларға: "Мұсаның құдайын осыншама тез ұмыттыңдар ма? Тас пен ағаштан жасалған бірнеше пұтты көріп, тас құдайды тілейсіңдер ме? Мұсаның құдайы сендерді перғауынның қорлығынан құтқарып, сендерге билік пен абырой сыйлағанын ұмыттыңдар ма? Перғауын сендердің еркектерің мен әйелдеріңе не көрсеткенін естен шығардыңдар ма? Оған қарсы көтеріліске шықпауы үшін түрлі сылтаулармен еркектерің мен ұлдарыңды қырып, әйелдеріңді күңдікке салды",-деп ескертеді. Аяттың соңы былай дейді: "Бұл қорлықтарды Перғауыннан көргендеріңмен, бірақ А... тағала кімнің табандылық көрсетіп, ал кімнің қорлыққа көнетінін сынады". Осы аяттан үйренетініміз:

Біріншіден, А...-ның нығметтерінен ғапыл болу қоғамның адасуына себеп болады. Сондықтан халықты күпірлік пен серік қосудан сақтау үшін илаһи жетекшілер оларға үнемі А...-ның нығметтерін еске салып отырады.

Екіншіден, өмірдегі қиын-қыстау жағдайлар А...-ның сынағының алаңы болғанындай, молшылық пен рахатшылық та оның емтиханы болып есептеледі.

"Әғраф" сүресінің 142-ші аяты:   

وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاثِینَ لَیْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَقَالَ مُوسَى لأخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ ﴿١٤٢﴾

"Мұсаға (маған мінәжат қылуы үшін) отыз түнді уәде еттік, оған және он түн қостық. Сонымен Раббың уәделі уақыты қырық күн болды. Мұса туысы Һарұнға: "Менің орнымда елімді басқар, (оларды) түзет, бұзықтардың жолымен жүрме!",-деді. (142)"

 А...-ның бұйрығы бойынша хазірет Мұсаның (ғ) бастапқы бағдарламасы Исраил қауымын перғауынның үстемдігінен азат ету еді. Ол хазірет барлық қауіп-қатерлер мен қиыншылықтарға қарамастан бұл міндетін орындай алды. Әрине жеке және отбасылық істер мен әлеуметтік жүйені, әсіресе перғауындық үстемдіктен құтылған қауымның істерін реттеу үшін жазбаша әрі анық заңдар мен нұсқаулар қажет. Сол себепті А... тағала Мұсаның (ғ) Тауратты қабылдауы үшін, оған өз қауымынан бөлініп, қырық күнге Тұр тауына келуді және осы мерзімде бауыры Һарунды орынбасары етіп тағайындауды бұйырады. Құранның осы мерзімді "қырық түн" деуінің себебі, түн мезгілі А...-ға мінәжат қылып, оның ерекше ілтипатына бөленудің ең абзал уақыты болғандықтан шығар. Хазірет Мұсаның (ғ) Тұр тауында қырық тәулік қонуы Таураттың "Жолға шығу" бөлімінде де айтылған. Ардақты Ислам пайғамбары (с) да өзінің зайыбы мен отбасынан қырық күнге бөлініп, Хира тауында ғибадат етіп, А...-ның ерекше мейіріміне бөленді. Хазірет Мұса (ғ) өз қауымын қырық күнге тастап кеткенде, біреуді орынбасар ретінде тағайындағанда, Ислам пайғамбары (с) өзінен кейінгі жылдарды ойлап, ешкімді тағайындамай, халықты өз-өзіне тастап кеткенін қалайша қабылдауға болады? Пайғамбар (с) тіпті Мәдинадан алыс жердегі Тәбук соғысына аттанар кезде, хазірет Әлиді (ғ) Мәдинада өзінің орнына қалдырып: "Ей, Әли! Мұса үшін Һарун кім болса, сен де маған сондайсың. Ендеше, Мәдинада жоқ кезімде, орынбасарым бол",- дейді.

Хазірет Мұса (ғ) Тұр тауына аттанар алдында Һарунға: "Сақ бол! Бұзықтар басшылықтың тізгінін қолға алмасын. Сен де олардың жолына түспе",-деп тапсырады. Алайда осыншама тапсырыстарға қарамастан, тарих көрсеткендей халық Һарунды тастап, Самери есімді біреуге ереді. Сол мүсінші Мұсаның (ғ) жоқтығын пайдаланып, алтыннан бұзаудың мүсінін жасап, халықты өзіне баурап алады. Осы аяттан үйренетініміз:

Біріншіден, үлкен жауапкершілікті атқару үшін түн мезгілінде ғибадат қылып, мінәжат оқу керек. Қоғамда жүру жеке тұлғаның рухани жекешеленуіне кедергі болмауы тиіс.

Екіншіден, қоғам илаһи жетекшісіз бола алмайды. Егер Мұса (ғ) Тұр тауына баратын болса, ол жоқта Һарун оның орынбасары болуы керек.

Үшіншіден, пайғамбарлар мен әулиелердің негізгі міндеті қоғамды түзету және қоғамды азғындық пен жамандықтан аластату болып табылады.