Үлкендерге құрмет
Сәу 17, 2016 12:45 Asia/Almaty
Бүгін не жайында сөйлесетінімізді білесіздер ме?
Бүгін ирандық салт-дәстүр, соның ішінде, үлкендерге құрмет жайлы сөйлесеміз. Ирандықтар үлкендерді, әсіресе, аталар мен әжелерді қатты сыйлайды және үнемі олармен амандасып, хал-жағдайларын білуге барып тұрады. Жанұялардың көбінде аталар мен әжелер қартайған шақтарында, өз балалары және немерелерімен бірге тұрады, ал балалар қолдарынан келгенше оларға күтім жасайды. Бүгінгі бағдарламаның тақырыбы да ирандықтардың осы салт-дәстүрі жайлы. Қазір Мұхаммед пен досы Хамид кітапханада сөйлесіп отыр. Алдымен, әдеттегідей, жаңа сөздерді үйренелік.
|
Ертең |
Фәрда |
فردا |
|
Жұма |
Джоме |
جمعه |
|
Қандай жоспар |
Че бәрнамейи |
چه برنامه اي |
|
Сенің қандай жоспарың бар? |
Ту че бәрнамейи дари? |
تو چه برنامه اي داری ؟ |
|
Үй |
Хане |
خانه |
|
Ата |
Педәрбозорг |
پدر بزرگ |
|
Әже |
Мадәрбозорг |
مادر بزرگ |
|
Нағашы аға |
Дайи |
دایی |
|
Нағашы апай |
Хале |
خاله |
|
Ана, апа |
Мадәр |
مادر |
|
Әке |
Педәр |
پدر |
|
Әпке, апай |
Хаһәр |
خواهر |
|
Мен барамын |
Мән мирәвәм |
من می روم |
|
Олар өмір сүреді (тұрады) |
Анһа зендеги миконәнд |
آنها زندگی می کنند |
|
Қазвин |
Қәзвин |
قزوین |
|
Теһран |
Теһран |
تهران |
|
Алыс |
Дур |
دور |
|
Көлік |
Машин |
ماشین |
|
Екі сағат |
До саәт |
2 ساعت |
|
Апта сайын |
Һәр һәфте |
هر هفته |
|
Сен барасың |
Ту мирәви |
تو می روی |
|
Көруге |
Дидән |
دیدن |
|
Ол жаққа |
Анджа |
آنجا |
|
Ол айтты |
У гофт |
او گفت |
|
Ол науқас |
У бимар әст |
او بیمار است |
|
Ауру |
Бимар |
بیمار |
|
Аздап |
Кәми |
کمی |
|
Олар келеді |
Анһа миайәнд |
آنها می آیند |
|
ирандықтар |
Ираниһа |
ایرانیها |
|
Біз барамыз |
Ма мирәвим |
ما می رویم |
|
Үлкендер (жасы үлкен кісілер) |
Бозоргтәрһа (әфрад-е бозоргтәр) |
بزرگترها ( افراد بزرگتر ) |
|
Телефон |
Телефон |
تلفن |
|
Қоңырау шалу |
Телефон безән |
تلفن بزن |
|
Рәсім |
Мәрсум |
مرسوم |
|
Ол қоңырау шалады |
У телефон мизәнәд |
او تلفن می زند |
|
Күнде, күн сайын |
Һәр руз |
هر روز |
|
Жеткіліксіз |
Кафи нист |
کافی نیست |
|
Әрдайым, үнемі |
Һәмише |
همیشه |
|
Ол барады |
У мирәвәд |
او می رود |
|
Ол өмір сүреді (тұрады) |
У зендеги миконәд |
او زندگی می کند |
|
Мәдениет |
Фәрһәнг |
فرهنگ |
|
Құрмет |
Ехтерам |
احترام |
|
Тапсырыс |
Сефареш |
سفارش |
|
Оларды құрметтеу |
Ехтерам бе анһа |
احترام به آنها |
Енді Мұхаммед пен Хамидке қайтып оралайық.
|
Мұхаммед: Ертең, жұма күнге, қандай жоспарларың бар? |
Мухаммад: Бәрайе фәрда джоме че бәрнамейи дари? |
محمد :براي فردا جمعه چه برنامه اي داري ؟ |
|
Хамид: Атамның үйіне барамын. |
Хамид: Бе ханей-е педәрбозорг мирәвәм. |
حمید - به خانه ی پدر بزرگ می روم . |
|
Мұхаммед: Атаңның үйі Теһранда ма? |
Мухаммад: Ханей-е педәрбозоргәт дәр Теһран әст? |
محمد - خانه ی پدر بزرگت در تهران است ؟ |
|
Хамид: Жоқ. Олар Қазвинде тұрады. |
Хамид: Нә. Анһа дәр Қәзвин зендеги миконәнд. |
حمید - نه . آنها در قزوین زندگی می کنند . |
|
Мұхаммед: Қазвин Теһранға жақын ба? |
Мухаммад: Қәзвин нәздик-е Теһран әст? |
محمد - قزوین نزدیک تهران است ؟ |
|
Хамид: Өте алыс емес. Көлікпен екі сағаттық жер. |
Хамид: Хейли дур нист. Ба машин ду саәт. |
حمید - خیلی دور نیست . با ماشین 2 ساعت . |
|
Мұхаммед: Апта сайын атаңның үйіне барасың ба? |
Мухаммад: Һәр һәфте бе ханей-е педәрбозоргәт мирәви? |
محمد - هر هفته به خانه ی پدر بزرگت می روی ؟ |
|
Хамид: Ия. Ол жаққа атам мен әжемді көруге барамын. Апам әжемнің аздап сырқаттанып қалғанын айтты. |
Хамид: Бәле. Бәрай-е дидән-е педәрбозорг вә мадәрбозоргәм бе анджа мирәвәм. Мадәр гофт мадәрбозорг кәми бимар әст. |
حمید - بله . برای دیدن پدر بزرگ و مادر بزرگم به آنجا می روم . مادر گفت مادر بزرگ کمی بیمار است . |
|
Мұхаммед: Ол жаққа жалғыз барасың ба? |
Мухаммад: Тәнһа бе анджа мирәви? |
محمد - تنها به آنجا می روی ؟ |
|
Хамид: Жоқ. Әкем, апам және әпкем де барады. Біз, ирандықтар, әрдайым үлкендердің хал-жағдайын білуге барып тұрамыз. |
Хамид: Нә. Педәр вә мадәр вә хаһәрәм һәм миайәнд. Ма ираниһа һәмише бе дидән-е бозоргтәрһа мирәвим. |
حمید - نه . پدر و مادر و خواهرم هم می آیند . ما ایرانیها همیشه به دیدن بزرگترها می رویم. |
|
Мұхаммед: Жақсы екен. Бірақ Қазвин алыс қой. Қоңырау шалып тұр! |
Мухаммад: Кар-е хуби әст. Әмма Қәзвин дур әст. Телефон безән! |
محمد - کار خوبی است . اما قزوین دور است . تلفن بزن ! |
|
Хамид: Қоңырау? Апам күнде әжеммен сөйлеседі. Бірақ телефонмен сөйлесу жеткіліксіз. |
Хамид: Телефон?! Мадәрәм һәр руз бе мадәрбозорг телефон мизәнәд. Әмма телефон кафи нист. |
حمید - تلفن !؟ مادرم هر روز به مادر بزرگ تلفن می زند . اما تلفن کافی نیست . |
|
Мұхаммед: Нағашы ағаң да әрдайым атаң мен әжеңнің хал-жағдайын білуге барып тұра ма? |
Мухаммад: Дайиәт һәм һәмише бе дидән-е педәрбозорг вә мадәрбозорг мирәвәд? |
محمد - دایی ات هم همیشه به دیدن پدر بزرگ و مادر بزرگ می رود ؟ |
|
Хамид: Ия. Біздің мәдениетімізде үлкендерге құрмет көрсету қалыптасқан. |
Хамид: Бәле. Дәр фәрһәнг-е ма ехтерам бе бозоргтәрһа сефареш шоде әст. |
حميد : بله . در فرهنگ ما احترام به بزرگترها سفارش شده است . |
|
Мұхаммед: Иранда үлкендерге құрмет көрсетіп, хал-жағдайларын білуге барып тұрудың салтқа айналғаны жақсы екен. |
Мухаммад: Хейли хуб әст ке бе дидән-е бозоргтәрһа вә ехтерам бе анһа дәр Иран мәрсум әст. |
محمد - خیلی خوب است كه دیدن بزرگترها و احترام به آنها در ایران مرسوم است |
Мұхаммед пен Хамидтің екеуара әңгімесінен көргеніміздей, ирандықтар үлкендерді сыйлап, әрдайым олардың хал-жағдайларын білуге барып трады. Әр түрлі рәсім кездерінде де, мысалы мейрам күндері алдымен жастар үлкендердің үйлеріне барады. Мейрамның алғашқы күнінде адамдар ата мен әжелердің және туыстардың арасындағы жасы үлкендерінің үйлеріне барады, ал бірнеше күннен кейін үлкендер кішілердің үйлеріне қонаққа барады. Сіздердің елдеріңіз бен жанұяларыңызда да осы бір жақсы салт бар болар. Ата-әжелерімізді құрметтейік. Келесі бағдарламаға дейін сау болыңыздар!
Тегтер
