Маусым 19, 2021 19:26 Asia/Almaty
  • Имам Хомейнидің мектебінде (32)

Имам Хомейни жақсылыққа жігерлендіру мен жамандықтан жирендіру парыздың шарттарын түсіндіргенде, төрт шартының болуын, яғни білім, ықпал ету ықтималы, күнәнің жасалуы және оның қайталануы, бұл парызды орындаудың зиян келтірмеуіне тоқталды.

 

Имам Хомейни жақсылыққа жігерлендіру мен жамандықтан жирендіру парыздың шарттарын түсіндіргенде,   төрт шартының болуын, яғни білім, ықпал ету ықтималы, күнәнің жасалуы және оның қайталануы, бұл парызды орындаудың зиян келтірмеуіне тоқталды. Егер олар орындалса, мұсылмандарға жақсылыққа жігерлендіру және жамандықтан жирендіру парызын орындау парыз болады. Имам Хомейни жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендірудің бірінші шарты туралы: «Жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру жасаған күнәсін түсініп, одан бас тартатын адамға жасалады. Надан адамға оны жасау парыз емес»,- деді.

 

Имамның сөздері қажылық мұсылмандар үшін оны орындау қабілеті мен қаржысы болған кезде парыз болады дегендей, жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру жігерлендіру мен алыстатуды түсінетін адам үшін парыз екенін білдіреді. Мәселенің сезімталдығына және күнә жасаушы адамның білімі мен хабардар болмауына байланысты жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру оң нәтижеге ие болмас түгіл, керісінше теріс салдарларға да ие болуы мүмкін. Имам Хомейни жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендірудің шарттарын үйренуді қажет деп біліп: «Жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендірудің шарттарын, оны орындау немесе орындамау жағдайды білген жөн»,- деді.  

Имам Хомейни жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендірудің екінші шартың әсер ету ықтималы деп тауып, бұл салада: «Жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру оның әсер ететініне сенімді болған кеде парыз болады. Егер оның әсерінің болмайтыны анық болса, парыз емес. Егер жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендірудің  бірі әсерін тигізсе, оның екеуі де айтылуы керек. Егер оның біреуі жасалып, әсерін тигізетін болса, екіншісін орындау парыз емес»,- деді.

Жағымсыз нәтижеге себеп болмау имам Хомейнидің жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру қажеттілігі тұрғысынан айтқан соңғы шарты болып табылады. Имам бұл салада: «Егер тыйым салу әрекеті өзіне немесе туыстарына, достары мен серіктерінің біреуіне өмірі, беделі немесе ақшасынан айырылуға әкелетін болса, жамандықтан жирендіру міндетті емес. Имам Хомейни сезімтал және жалпы көпшілікке, жақсылықты бұйыруға және жамандықтан тыю әдетіне қатысты мәселелерде, тіпті нәтижесіздік пен зиян тигізу мүмкіндігі жағдайында, әсіресе дін ғалымдары мен басшылары осы қағиданы орындауға міндетті деп білді. Ол: «Егер діни ғұламалар мен дін басшыларының үнсіздігі жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіруші және оны орындаушының білімге ие болуына әкелсе, үнсіз қалуға болмайды.  Егер діни ғұламалар мен дін көшбасшыларының үнсіздігі залымдардың басқа қылмыстарына және бедғатқа себеп болса, олардың  әрекетінің алдын алу керек»,- деді.

Имам Хомейни мұсылмандардың ұжымдық өмірін сақтау және оларға тіл тигізу сияқты қасиетті шариғат   үлкен мән берген  жағдайларда, жанкештілік пен шығынға ұшырауды қажет және оны жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіруге кедергі тудыра алмайды деп санайды. Имам Хомейни бұл салада: «Шариғат маңызды санайтын жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіруге назар аударған жөн»,- деді. Ол ғұламалар мен дін басшыларының бедғатқа қарсы тұрудағы және исламдық қозғалыстың қорлануы мен мұсылмандық сенімдердің әлсіздігінің алдын алудағы рөлі мен міндетіне үлкен мән берді. Имам Хомейни бұл салада: «Егер исламда бедғат пайда болса, діни басшылар мен ғұламалардың үнсіз қалуы исламға тіл тигізуге және мұсылмандардың сенімінің әлсізденуіне себеп болады»,- деді.