Maм 17, 2023 17:37 Asia/Almaty
  • Палестина – ислам үмбетінің басты мәселесі (4)

Хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) Ислам дінін әлемге таныту үшін Алла тарапынан пайғамбар және елші ретінде жіберілгенде Палестина Византия үкіметінің  билігінде болды. Нәтижесінде бұл елдің көп бөлігі басқыншылар таңып алған дінге көшті.

 

Палестина жері Исламның сүйікті Пайғамбары мен оның отбасы үшін өте құнды естеліктердің бірлестігі болды. Бұл жер саудагерлердің Меккеден Сирияға жазғы саяхатының жолы  болды. Ал Ислам пайғамбары  (с.ғ.с.) беғсаттан бұрынғы уақытта хазірет  Хадиджаның мүлкімен сауда жасайтын және сауда керуендерімен бірге осы жолмен өтетін. Исламның ардақты пайғамбары үшін Палестина Газа қаласында жерленген атасы Хашем бин Абд Манафты еске түсірді. Мұхаммад пайғамбардың (с.ғ.с.) әкесі Абдулла бин Абдул Мутталиб те Сирияға іссапарларының бірінде қайтыс болды.

Бірақ Палестина жерінің Исламның сүйікті Пайғамбары мен оның ізбасарлары үшін маңыздылығын арттыратын нәрсе – Құдс (Бейт ал-Муқаддас)  қаласы мен әл-Ақса мешіті мен Құбат әл-сахре сияқты қасиетті орындардың болуы.

 

 

Бейт ал-Муқаддас - Палестинаның орталығына жақын орналасқан қала, ол Өлі теңізден батысқа қарай шамамен 24 км және Жерорта теңізінен шығысқа қарай 56 км жерде, Жерорта теңізі жазығы мен Иордан өзені аңғарының арасында орналасқан. Бұл қала Жерорта теңізінен 2500 фут (шамамен 760 метр) және Өлі теңізден 3800 фут (шамамен 1160 метр) биіктікте орналасқан таулы қала болып саналады. Қаланың климаты тропиктік, жартылай құрғақ, жазы ыстық және құрғақ, қысы суық және жаңбырлы.

Бейт ал-Муқаддас әлемдегі ең көне қалалардың бірі және ең қасиетті орындардың бірі, өйткені ол көптеген ұлы илаһи пайғамбарлардың туған жері  болды. Қала бірнеше рет жаулап, қираған және қайта салынған. Оның әр қабатында дініне қарамастан осы киелі жерді қастерлеуде бір пікірде болған адамдар жерленді. Бұл қаланы илаһи пайғамбарлар салғаны белгілі. Бұл жер Ибрахимнен Исаға (ғ.с.) дейінгі илаһи пайғамбарлардың мекені және уахи түскен жер және Құранға дейінгі Тәурат, Інжіл, Забур және басқа да қасиетті кітаптар орналасқан жер. Алдыңғы бағдарламада айтылғандай, Дәуіт (ғ.с.) мен Сүлеймен (ғ.с.) бұл қалада билік жүргізіп, даңқ пен ұлылықтың иелері болды. Сондай-ақ, бұл қаланың басқа да тарихи маңызын атап өтуге болады, Яхьяның (ғ.с.) дүниеге келгені туралы сүйінші хабар осы қалада Зәкәрия (ғ.с.) мырзаға жеткізілді. Алла Тағала Дәуітке (ғ.с.) Бейт ал-Муқаддастағы таулар мен құстарды бағындырды. Иса Мәсіх (ғ.с.) осы жерден көтеріліп, Мәриям осы қалада қайтыс болған деп айтылады. Бұл қала да мұсылмандардың алғашқы құбыласы. Ислам сенімі бойынша бұл жер жақсылық пен жамандықтың соңғы соғыс алаңы болады және дәл осы жерде уәде етілген Мәһди (ғ.с.) Дажжалды өлтіреді.

       Әл-Ақса мешіті

 

Бейт ал-Мұқаддаста  орналасқан әл-Ақса мешітін әлемдегі мұсылмандар үшін ең қасиетті исламдық орындардың бірі ретінде сипаттаған жөн. Бұл мешіт – Ислам пайғамбары хазірет Мұхаммад Мұстафа (с.ғ.с.) кезінде Алланың рұқсатымен осы мешітке қарай құлшылық еткен мұсылмандардың алғашқы құбыласы. Бұл сондай-ақ Мекке мен Мәдинадағы әл-Харам мешіті мен ән-Нәби мешітінен кейінгі үшінші қасиетті орын. Тарихшылардың айтуынша, Әл-Ақса мешіті тек Аллаға құлшылық ету үшін салынған Байтуллах әл-Харамнан (Қағбадан) кейінгі жер бетінде салынған екінші мешіт болып саналады. Хазірет Адам (ғ.с.) Алланың бұйрығымен Қағба (Бәйтулла әл-Харам) салынғаннан кейін қырық жылдан кейін оны салып, құрылысын аяқтады. Сондай-ақ кейбір рауаяттарда Ибраһим (ғ.с.) Қағбаны қалпына келтіріп, Мұса пайғамбар (ғ.с.) Алланың бұйрығымен Ақса мешітін ширк пен адасудан құтқару үшін Бейт ал-Муқаддасты құбылаға айналдырған.  

Айтылғандарға сәйкес, Құдс ол туралы бәрі естіп, тамсанған киелі қала болды. Алла Тағала өзінің соңғы пайғамбары Мұхаммад Мұстафаны (с.ғ.с.) Иса Мәсіх (ғ.с.) туылғаннан 609 жылдан кейін исламдық миссиясын жеткізу үшін жіберді.

Исламның шығыс күнімен Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбар Алланың рұқсатымен әл-Ақса мешітін (әрине уақытша) мұсылмандардың құбыласы етті. Өйткені Қағба Исламның басында көпқұдайшыл пұттармен толтырылған және пұттар сонда билік еткен. Ол кезде Қағба пұттардың үйіне айналып, оған қарай намаз оқу пұттарды құрметтеуге күдік туғызды. Сондықтан, Исламның пайда болуының басында, Ислам діні әлі күшіне енбегендіктен, Алла Тағала Өз елшісіне Құдсқа қарап намаз оқуға нұсқау берді, өйткені Құдс монотеистік діндердің бірі ретінде яһудилердің құбыласы және олардың діні және Меккедегі пұттарға табынатын көпқұдайшылдармен салыстырғанда рәсімдер Исламға жақынырақ болды.

Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) Меккеде тұрған уақытында және Мәдинаға хижрат еткеннен кейін он жеті айға дейін бірінші жылы Раби әл-Әууәл айынан екінші  хижри жылы Ережеп айының ортасына дейін осы мешітке қарай құлшылық ететін. Содан кейін Алланың әмірімен  құбыласын Қағбаға қарай өзгертіп, Қағба мұсылмандық құбылаға айналды. Алайда Палестина мен Бейт ал-Муқаддас жерінің, әсіресе әл-Ақса мешітінің Ислам діні мен оның ізбасарлары үшін маңызы тек осы жағдайлармен шектелмейді. Керісінше, оның нақты маңыздылығы Беғсаттың оныншы жылы (м. 631)  27-не қараған түніндегі миғраж оқиғамен байланысты. Бұл Исламның ардақты пайғамбарының көкке көтерілуі және оның ғылыми және практикалық мұғжизаларының бірі деп аталады.

Махмуд Фаршчианның «Пайғамбардың көкке көтерілуі» картинасы. Кескіндеменің өлшемдері 81/5 х 101 см және оны салуға бір жарым жылдай уақыт кеткен.

 

Миғраж  Ислам пайғамбарының әл-Ақса мешітінен көкке көтерілуін білдіреді. Ислам дәстүрлері бойынша, Исламның сүйікті пайғамбары Меккеде болған кезде Жәбірейіл келіп, онымен Микаил мен Эсрафил періштелер де бар жаққа баруын өтінді. Сол жерде Жәбірейіл пайғамбарға Бұрақ атты әкеліп, Алланың қалауымен Пайғамбар оған мініп, Жәбірейілмен (ғ.с.)  бірге Меккеден шығып, әл-Ақса мешітіне жол тартты. Ал ол жерде Пайғамбарлар ислам дінінің басқа діндерден үстемдігін хабарлау үшін алдын ала намаз оқып, сол жерден көкке көтерілді. Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) Жартас күмбезінен (құбатул сахре) аспанға көтерілген сияқты. Бұл атаумен аталу себебі оның ішінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) аспанға көтерілген тастың болуы. Алла Тағала мен Исламның сүйікті пайғамбары арасындағы әңгіменің суреттелуі «Миғраж хадисі» атты хадисте келтірілген. Міне, осы уақыттан бастап бес уақыт намаз мұсылмандарға парыз болды. Содан кейін Исламның ардақты пайғамбары Құдсқа, одан Меккеге оралды.

Содан бері Палестина мен Құдс мұсылмандар арасында ерекше орынға ие болды.