Pars Today

Бүгінгі күн Иранның ресми күнтізбесінде қарсыласу және тұрақтылық күні ретінде тіркелген.

Хордад айының 4-ші күні таңылған соғыста Дезфуль тұрғындарының Ирактың жаудырған зымырандарына қарсы қарсыласуының жылдығы болып табылады. Бұл күн Иранның ресми күнтізбесінде «қарсыласу мен тұрақтылық» күні және Дезфуль Иранның қарсыласуының астанасы деп аталды.  

Ирактың БААС-шыл режимінің әскері күн сайын қаланы зымыранмен атқылағанына қарамастан, сегіз жылдық қасиетті қорғаныс кезінде Хузестан облысының солтүстігі мен Иранның оңтүстік-батысында орналасқан Дезфул қаласының жігерлі және батыл халқы  қирандыларды қалпына келтірді және олар БААС режимінің еркін қаланы босату мақсатын басқыншылардың қол жетпес армандарының біріне айналдырды.

Осы кезеңде Ирактың БААС режимінің үгіт-насихат толқыны мен кең тараған қоқан-лоққыларына және олардың жақтастарының тәулік бойы дауыс зорайтқыштарына қарамастан Дезфуль тұрғындары ешқашан мойымай, олар апта сайын жауынгерлермен бірге Аятолла Ғазидің басшылығымен осы қалада жұма намазын оқыды.

Таңдалған соғыс кезінде бұл қала Ирак режимінің бірнеше рет шабуылына ұшырап, бомбаланғаны соншалық, оны зымырандар қаласы деп атады.  Ирактың БААС режимі Иранға қарсы сегіз жылға созылған соғыста   Дезфулда 176  зымыран, 2500 зеңбірек оғы және 331 ұшақ зымыраны атқылап, бұл қалада 19 мыңнан астам тұрғын үй және сауда нысандары қиратылды, бірақ  бұл қаланың халқы кері қайтпады және Ирандағы қарсыласу мен тұрақтылықтың символына айналды.  Қаһармандық қарсылығында Ислам мен революция үшін Дезфулдің 2600 перзенті  шәһид болды, оның 250 балалар болды.

Дезфул тұрғындарының Иран ішіндегі табандылығын көрсетіп, әлемді таңғалдырып, БААС режимінің дұшпандығын тудырған нәрсе – өмір ағымы  және қиындыққа тап болғанына және Ирак армиясының зымырандық шабуылдарына қарамастан осы қала тұрғындарының соғыс кезіндегі ислам жауынгерлеріне айнымас қолдауы мен көмегі. Дезфул қаласына үздіксіз шабуыл жасалған күндердегі жаппай шәһид болу мен топтық жарақат алу осы төзімді қала тұрғындарының осынау тоқтаусыз және ынталы болуының мақтаныш белгісі.

Ирак БААС партиясының шағын Дезфул қаласымен дұшпандығы ішкі және  сыртқы саяси-әскери мәселелердің көптеген сарапшыларының қызығушылығын тудырғанымен қатар, Иран халқы үшін де таң қалдырды. Бұл қала ерекше әскери стратегиялық жолда орналаспағанына  және шешуші экономикалық полюс есемтігіне қарамастан қатты зардап шеккен. Басқа  жағынан  оған қысым жасау арқылы саяси жеңілдіктер жасалуы мүмкін дейтіндей,  ол елдің саяси-әскери шешім қабылдау орталығы болып та саналмады. Бұл шағын қала тіпті тас жол  немесе әскери база ретінде  қарастырылмады.  

Ирак БААС режимінің Дезфул қаласымен дұшпандығының себебі осы қала халқының үлгілі қарсылығы мен тұрақтылығы  болды. Өйткені Ирактың БААС-шыд жауы Иран жеріне шабуыл жасауға дайындаған 6 әскерінің 2 әскерін Хузестанды айналып өту үшін Дезфулды басып алуға жіберді. Егер Дезфуль халқының қарсылығы болмаса,  Хузестан құлап кетер еді. 

Дезфул тұрғындарының таңғаларлық қарсылығы  ислам діні  пәк имамдардың  (ғ.с.) тағылымдарына сүйіспеншілік білдірген, сондай-ақ Ислам революциясы және имам Хомейниге (р.а.) ерген азаматтардың арқасында болды. Зымырандар мен зеңбіректердің қаласы, ирактықтар «Таз әл-Саварих» деп  атаған бұл қаһарман қала қасиетті қорғаныс жылдарында  жүздеген рет  шабуылға ұшырады. Ирак БААС  партиясы мен оның басқыншы армиясы және 2700  күндік қарсыласу кезінде 2600 шейіт, 4000 ардагер, 452 азат етілген және 147 хабарсыз кеткен адам Ислам мен  революция жолында жанын аямады.

Дезфульдің қаһарман халқы жүйенің басшылығын қолдау және өз революциясының жетістіктерін сақтау үшін көптеген адами және  басқа  шығындарға ұшырады. Бірақ олар дұшпанға қарсы тұрып, соғыстың соңғы  күніне дейін Ислам революциясына мен  имамына қолдау көрсетуді тоқтатпады. Хазірет Имам Хомейни де осы елдің халқына сан рет ризашылықпен мақтау айтып, тіпті дұшпанның шабуылдарына қарамастан  жұма намазын оқығандарын мақтан етті.   Имам Хомейни (р.а.) Дезфул тұрғындарын мадақтап: "Дезфулдіктер емтихан тапсырып, бұл емтиханнан жақсы шықты.  Сендер өз дініңді Исламды қорғадыңдар»  немесе аятолла Хаменеи: «Ирак әскерлері Дешті Аббасқа келіп, осы көпірден, яғни Кархеден өтіп, Дезфулға қарай жету үшін келді.  Егер олар Дезфулға келсе, Хузестанның кіреберіс бөлігі түгелдей алынады. Марқұм Қазидің Дезфульде қалып,  халықтың Дезфулда қалуына себепкер болғаны және Дезфулға тиген зымырандардың барлығына қарамастан Дезфулдың эвакуацияланбағаны – сыры осында. Өйткені Дезфул қаңырап қалса, оны алу оңай болар еді; Марқұм қазы (оған Алланың рақымы болсын) сол соқыр көзбен сол қалада қалып, барлығын сонда қалдырды.   

Жауынгерлерге рух берген элементтердің бірі радиомайдан болды. Радио фронты Дезфулдан бүкіл оңтүстік майданға таратылды. Кейбір тәжірибесі аз жастар бұл радионы магнитофон мен микрофонмен бастады дегенге сену қиын шығар. Осы аз ғана байлықпен олар радиостанция құрып, оны Хузестанның жауынгерлері мен халқы бұрын-соңды болмаған қарсы алды. Бағдарламаның әндері мен музыкасы сол кәдімгі магнитофоннан ойналды, ал Дезфулидің кейбір жауынгерлері мен жастары Радио фронты үшін бағдарламалар жазуға жауапты болды.  Соғыс жылдарында сол жерде болған Дезфулидің авторы  Мұхаммедреза Сангри соғыстың басындағы осы қала халқының дастаны туралы былай дейді:  "Дезфулға шабуыл жан-жақтан басталып, алғашқы шабуылда Дезфулдың ержүрек жастарының, тіпті дайындықтан өтпеген және ешқандай жағдайы жоқ қарсыласуымен Баас әскері  Кархенің артында тоқтатылды және бұл жеңіс деп саналады. Ирактың 10-шы дивизиясы. Дезфулдың стратегиялық маңыздылығы оның жауынгерлер үшін өткел болғандығы және егер бұл қала басып алынып, эвакуацияланса, жауынгерлер арасында үмітсіздік тудыруы мүмкін еді. Дезфульдің балалары, аналары мен ақсақалдары топырақ пен қанға боялып, сәбилер анасының құшағында немесе бесікте шейіт болды, Дезфулдың  бейкүнә қыздары қуыршақтарын құшақтап, қирандылардың астында қалды. Дезфул дүниенің ұйықтап жатқан ар-ұждандарына: "Біз Отанымызды қорғау үшін көтерілдік" деп айқайлады.