Қаң 28, 2021 19:02 Asia/Almaty
  • Имам Хомейнидің мектебінде (29)

Тәуелсіздік - бұл исламдық ұлттардың өзін-өзі тану, ояну, Батыс пен Шығыс державаларының үстемдігінен құтылу туралы еске салу.

 

Имам Хомейни мұсылмандардың біртұтастығын стратегиялық тақырып ретінде қарастырып, исламдық біртұтастықты «мәдени-идеологиялық стратегия» және «саяси және практикалық стратегия» екі сатысында объективті жүзеге асырудың практикалық стратегияларын ұсынды. Имам исламдық қоғамдар мен мұсылмандар басқарған үкіметтердің  мәселелерін объективті және жан-жақты түсініп, ислам үмбетінің бірлігіне қол жеткізу  үшін ең алдымен діни және саяси реформалар жасады. Имам Хомейни таза Мұхаммадтық (с.ғ.с.) исламды «американдық исламнан» бөліп,   исламның екінші түрін шынайы исламмен үйлеспейді және ислам үмбетінің бірлігін жүзеге асыруға кедергі деп санады және оған қарсы күресті.   

Имамның пікірінше, исламдық қоғамдардағы түбегейлі өзгеріс және мұсылмандарды босату жоспарлаусыз мүмкін емес. Өйткені ислам әлемінің қолайсыз жағдайы көптеген жағдайлар мен факторларға, соның ішінде мұсылмандардың интеллектуалдық, мәдени және діни құлдырауына және оларға отаршыл күштердің үстемдігіне байланысты. Ислам әлемі ортақ тарихи, мәдени, идеологиялық және саяси астары бар біртұтас топ ретінде тарихи және мәдени өзіндік ерекшеліктерге оралуды өзінің ұранына айналдырып, діни және ұлттық бірегейліктің құрамдас бөліктерін анықтап, оларды ішкі күйге келтіруі керек. Имамның көзқарасы бойынша, жалпы деңгейде жалпы наным-сенімдердің қалыптасуына әкелетін зияткерлік және мәдени қозғалыстың басшылығы элита, яғни дінтанушылар мен діни зиялыларға жүктелген. Имам Хомейни ислам әлеміндегі бөлінуді исламдық үкіметтер мен ұлыстардың исламның бақытты өмірге жеткізетін ілімдерден алыстауы мен мұсылмандардың Батыс пен Шығыстың тәкаппар күштеріне арқа сүйеуімен байланыстырды.

Бостандық - исламдық бірлікті жүзеге асырудың интеллектуалды және атқарушы моделіндегі имам Хомейнидің зияткерлік жүйесінің тағы бір негізі. Ислам үкіметтері ислам әлемінің немесе «ұлы ислам мемлекетінің» негізгі тіректері болғандықтан, олар оның мақсаттары мен бағдарламаларын қалыптастыру мен ілгерілетуде шешуші рөл атқарады. «Ұлы Ислам мемлекетінің» тіректерін және өткеннің бірлігі мен ұлылығын қалпына келтіруде мұсылмандар көрінісі болып табылатын танымал, авторитарлы емес және озбыр емес үкіметтерді құруда өте маңызды рөл атқарады бостандық хабаршысы.  Сондықтан  имамның саяси ойының негізінің бірі. Демек, халыққа қарсы режимдерден құтылу - бұл бірлік теориясындағы имамның саяси ойының негізгі тіректерінің бірі. Имам тағұт режимдерді ислам үкіметін құруға жол ашу  және залым режимдерді құлату қажеттілігі туралы айтты.

Тәуелсіздік - исламдық біртұтастықты жүзеге асыру үшін имам Хомейнидің ойлау жүйесіндегі үшінші негіз. Тәуелсіздік - бұл исламдық ұлттардың өзін-өзі тану, ояну, Батыс пен Шығыс державаларының үстемдігінен құтылу туралы еске салу. Имам Алланың кәпірлердің ешқайсысына мұсылмандарға үстемдік  жасауға рұқсат етпегенін және мұсылмандар бұл үстемдік жасайтын билікті қабылдамауын қуаттады. Ол тәуелсіздікті ішкі және шетелдік ареналарда жүзеге асыруды қажет деп санайды және шетелдік аренада тәуелсіздікке жетудің алғышарты - ішкі тәуелсіздік, өйткені ішкі тәуелсіздік болмаса, халықаралық аренада тәуелсіз бола алмайды деп санайды. Имамның пікірінше, мұсылман халықтар тәуелсіздікке алғашқы қадамында өздеріне қайта оралу процесін исламдық және ұлттық құндылықтар тұрғысынан бастауы, содан кейін екінші қадамда исламдық жерлерді отарсыздандыру керек. Имам Хомейни ғалымдардың, зиялылардың, басшылардың және зияткерлік, діни және ұлттық ойшылдардың үгіт-насихат негіздерін кеңейтуі мен нығайтуын мұсылмандар арасындағы бірлікке  жеті жолдардың бірі деп санады. Имам көрнекті тұлғалар адамдардың интеллектуалды деңгейін өсіру және ислам үмбеті арасындағы әлеуметтік қатынастарды дамыту және нығайту үшін бар мүмкіндіктер мен ресурстарды пайдалануы керек деп сенді. Жұма намазды ұлттық деңгейде және қажылық рәсімдерін саяси деңгейде өткізу ғибадаттарын имам жоғары деңгейде атап өтті. Имам ислам әлемі бірлігінің екі символы ретінде, Бірлік аптасы және Құдс күнін өткізуді  ұсынған немесе қолдаған. Әлемдегі мұсылман халықтары мен исламдық елдерден тұратын біртұтас, әлемдік деңгейдегі партия  құру имамның мұсылмандар арасында бірлік құру стратегиясының бірі болды. Хизболла және Мазлұмдар партиясы - имамның саяси ойлары әдебиетіндегі исламдық бірлікті жүзеге асыру үшін қажет екі негізгі ұғым. Имам Хомейни  Біріккен Ислам партиясының құрылуын қазіргі дағдарысқа толы мұсылман әлеміндегі ұйымдасқан күштің көрінісі деп санады. Имам Мазлұмдар партиясын мұсылман халықтар және әлемнің барлық мақрұмдары мақсатты саяси жұмыстарын үйлестіре алатын саяси ұйым деп білді. Бұл кісінің пікірінше, мұндай партияны құрудын мақсаты - ислам үмбеті деңгейіндегі ұжымдық сенімдерді нығайту, содан кейін ислам әлеміндегі проблемаларды шешу жолдарын іздестіріп, шешімдер табу. Имам Хомейни: «Мен бүкіл әлемде Мазлұмдар партиясы деп аталатын партияның құрылатынына және бүкіл мазлұмдардың оған қосылып, әлсіздердің мәселелерін шешіп, үстемшілер және Шығыс пен Батыстың талан-таражға салушыларына қарсы көтеріліп, үстемшілерге зорлық-зомбылық жасауға рұқсат бермейтіндеріне үміттімін»,- деді.

 

Тегтер