Pars Today

Имам Хомейни имандылығының арқасында саяси-әлеуметтік жорықтарда ешкімнен де, биліктен де қорықпады. Қиындықтар мен қысымдарға көнбей ол әлемдегі ең күшті және ең жабдықталған диктаторлық жүйенің бірі шах режимін жеңе алды және Ислам революциясын жеңіке жеткізді. Имам Хомейнидің батылдығының ерекшелігі оның күшті иманы мен тұлғасының күші мен абыройы болды.

Имам Хомейни имандылығының арқасында  саяси-әлеуметтік жорықтарда ешкімнен де, биліктен де қорықпады. Қиындықтар  мен қысымдарға көнбей  ол әлемдегі ең күшті және ең жабдықталған диктаторлық жүйенің бірі шах режимін жеңе алды және Ислам революциясын жеңіке жеткізді. Имам Хомейнидің  батылдығының ерекшелігі оның күшті иманы мен тұлғасының күші мен абыройы болды.

Қаттылық лексикалық тұрғыдан күш-қуатты, беріктікті білдіреді және әдетте сөз бен абыройдың синонимі болып табылады. «Абырой» сөзі де күш-қуаттан туындаған сабырлылық пен байсалдылықты білдіреді. Имам Хомейни әртүрлі жеке, әлеуметтік және саяси мәселелермен бетпе-бет келуде берік ұстанымға ие болды және проблемалар мен қысымдар алдында ойлауы мен амалы бірге жүрді. Имамның табандылығы мен қадір-қасиеті басқаларға белгілі болды және әртүрлі адамдар онымен бетпе-бет кездескенде өзіндік рухани  тыныштықты сезінді. Ал,  алдына тәкаппарлықпен келгендердің алдында ол сондай берік және мызғымас еді,   жүрегі, әрекеті мен сөзінде  табандылық танытатын. Бұл қасиет имам Хомейнидің балалық және жастық шағынан байқалып, бірте-бірте арта берді. Имамның ағасы марқұм Пасандиде мырза жастық шағында бұл аймақта  күш көрсеткісі келетін барлық жастар мен жасқспірімдердің Рухолладан қорқатынын айтады.  Имамның балалық шағындағы Сабзкаран аймағындағы бірге ойнаған балалардың бірі: «Сол жердің балалары Рухолла сол жерден өтіп кете ме деп қорқып, сөйлесуге, хабар таратуға, лотерея ойнауға батылы жетпеді»,- деп айтқан.   

Имамның ұлылығы мен күш-қуаты соншалық, көбі имамның көзіне қарауға күштері жетпейтінін, өйткені имамның сыни көзқарасы адамдарды қыспаққа алғанын айтты. Имамның осы қасиетін тілге тиек еткендердің бірі – Хұсейни Шахразад. Құм қаласындағы балалық шағы мен имаммен кездескен кезіне тоқталып, былай дейді: «Менің кішкентай кезімде имамның ерекше сүйкімділігі мен қадір-қасиеті бар еді,   біз  бұл кісінің көзіне ешқашан тіке қарай алмайтын едік. Бұл бір мәселе еді».   Сондай-ақ, Садеқ Халхали мырза   имам Хомейнидің саяси күрестері басталмай тұрып, Аятолла Бруджердидің өкілі ретінде шахпен қайта кездескенін және  шахтың оның күші мен абыройының әсеріне түскеніне тоқталып: «Дәл 1334 жылы ислам дінін ұстанушылар 10-шы премьер-министрге оқ атып, сол кездегі Ішкі істер министрі (Асадулла Алам) ғибадат етушілерді тұтқындауға бұйрық беріп, оларды өлім жазасына кеспекші болды.  Кейбір адамдар құлшылық етушілерді құтқару үшін аятолла Бруджердиге бірдеңе істеуге қысым жасады.  Имам Шахқа хат жазды. Бұған дейін олар Бружердидің бұйрығымен имам шахпен қайтадан кездесті»,- деді.

Имам Хомейни адамдардың жүрегінде бейсаналық түрде терең құрмет тудырып, әр адамды өзіне тартатын өте күшті тұлға болды. Француз тілшілері мен журналистерінің бірі имам Хомейнидің мінезі туралы былай деп жазады: «Оның қарсы тұруға болматын сүйкімділігі бар еді. Мен оның  Джамарандаға Ислам революциясының жеңісіне орай сөйлеген сөздерінің бірінде шетелдік  мұсылмандар арасында болған едім. Имамның сабырлы, біркелкі және дірілсіз дауысы  қатты әсер етті. Ол адамды таң қалдырады». Сондай-ақ, тағы бір француз журналисі бетпе-бет кездесуде имамның көзқарасының әсері  туралы былай деп жазады: «Ол ақырын жүріп келе жатыр еді, мен оны бірінші рет көріп тұрмын, оның ізеттілігі мен байсалдылығына қатты таң қалдым. Ол маған бір сәтке ғана қарады, оның көзқарасы маған бір секундқа тоқтады, мен сол бір секундта мен селк еттім, менің дірілдеуім қорқыныштан немесе таңқалудан емес, мені айтып жеткізу мүмкін емес бір сезім сілкіндірді. Айта кету керек, мен аятолла Хомейниді жақтаушы да емеспін де, оған қарсы да емеспін және әйгілі саяси тұлғалардың бірімен алғаш рет кездесіп, оның тәжірибесіне тәнті болған жаңадан келген журналист емеспін. Бірақ  бұл кісіге тәнті болдым».  

Имамның күш-қуаты мен қадір-қасиетінің бір көрінісі -  үндемеу, көп және бос сөзден аулақ болу. Ходжатул- ислам Дауани имамның қарапайымдылығы мен қарапайымдылығы туралы былай деп жазады: «Имам сабырлы, инабатты, сымбатты еді. Егер  бір жерде отырғанда,  ешкім сөйлеспесе,   қозғалмай  және үнсіз отырды деп айтуға болатындай ұзақ уақыт бойы бір күйде болды». (Давани, Имам Хомейни өмірінен арнайы әңгімелер, 6-том, 52-бет). Аятолла Собхани де имамның бұл қасиетін айтып, былай деп жазды: «Имам аз сөзді адам болғанымен, сөйлегенде жан-жақты сөйлейтін жалпы, үнсіздік   оның ерекше белгілерінің бірі болды». Ходжатул-ислам Имам Джамарани да «Ислам республикасы» газетіндегі мақаласында имамның бұл қасиетін атап өтіп, былай деп жазды: «Имамның белгілі бір қадір-қасиеті  байсалдылығы     және сонымен бірге ол өте кішіпейіл болды. Көбінесе үнсіз, көп сөйлемейтін. Имам қажет кезде ғана сөйлеп, сөздері өте саналы және өте салмақты және қысқа болды. Имам сөз сөйлейтін жиындардан басқа уақытта аз сөйлеп, көп ойланатын.  Имам үнемі ойланып, уақытын тиімді пайдаланды».

Имам Хомейнидің ұлылығы, күші мен қадір-қасиеті соншалық, оған деген теріс көзқарастағылардың көбі алғашқы бетпе-бет кездесуде дінге бет бұрып, имам туралы пікірлері өзгерді. Ислам революциясының мысырлық сарапшыларының бірі Хамед Эльгар түрік сарапшысымен болған осындай оқиға туралы былай деп жазады: «Мен Түркияның дінсіз газеттерінің бірінен қызықты мақала оқыдым. Оның авторы түрік газеттерінің көптеген жазушылары сияқты Ислам революциясының жеңісіне дейін имам туралы көптеген бос сөз айтқан болатын.  мен онымен кездесуге бардым. Бұл кездесудің барысы өте қызықты болды. Бұл жазушы имамға сұрақтар   тізбесімен барғанын және бұл кісінің алдына жеткен бойда соншалықты   ұялып кеткенін айтты. Сондықтан күрделі сұрақтар қоюдың орнына үндемей, ештеңе айтпауды жөн көрді. Бұл журналист имам Хомейниден  жалғыз нәрсе сұрай алды - оған жеке өмірінде кеңес беру және жол көрсету болды. Имам Хомейни оған Исламды үйренуге және оның рәсімдерін орындауға кеңес берді».  

Имам Хомейнидің абыройы мен сабыры сөздерін тыңдаушылардың санасы мен ар-ожданына үлкен әсер етті. Имамның жеке және саяси өмірінің тарихында кейбір адамдардың бұл кісі сөйлеместен бұрын,  оның энергиясының әсеріне түскендері бар. Нуфель Лошатодағы имамның серіктерінің бірі Әли Акбар Мохташмипур   имам Хомейни мен оның тілі мен әңгімелерін естімеген француз студенттері арасындағы рухани қарым-қатынасты атап өтті: «Бірде кейбір француз студенттері күн сайын кешкісін имамның дәрісіне келетінін білгенде, француз тілін жетік білетін ағайындардың бірінің көмегімен олардан «парсы тілін білесіңдер ме және имамның сөйлеген сөздерінен бірдеңе түсінесіңдер ме?» деп сұрадым. Олар: «Парсы тілін білмейміз және біз имамның сөздерін түсінбейміз»,- деп жауап берді. «Ендеше,  неге күнде кешке ол кісінің сөздерің тыңдауға келесіңдер?»- дп сұрағымды жалғастырдым. Олар: «Біз осында келіп, имам сөйлегенде өз бойымызда рухани күйді сезінеміз деді».  

Имамның күш-қуаты мен қадір-қасиетінің тағы бір көрінісі  сол кездегі Кеңес Одағының Сыртқы істер министрі және осы елдің басшысы Горбачевтің өкілімен бетпе-бет келуі болды. Ходжат-ул-Ислам Рахимиан былай деп жазады: «Горбачевтың жауабын оқығанда қолында шамалы діріл байқалды, тек оның дірілдеген басы мен қолы болмаса, денесінің қалған бөлігі қатты мүсін сияқты болды». Бұл имамның күші мен қадір-қасиетінің мысалдары болды, олар туралы айналасындағылар және отандық және шетелдік қонақтар айтып өтті.